Гандлёва-эканамічныя адносіны

Федэратыўная Рэспубліка Бразілія з'яўляецца асноўным партнёрам Рэспублікі Беларусь у знешнім гандлі з дзяржавамі Лацінскай Амерыкі і традыцыйна ўваходзіць у ТОП-10 партнёраў Беларусі ў свеце.

Асноўнымі экспартнымі пазіцыямі беларускіх суб'ектаў гаспадарання на бразільскі рынак з'яўляюцца: калійныя ўгнаенні, дрот з нелегіраванай сталі, ільняныя тканіны, шыны, полікарбонавыя кіслоты і іх вытворныя, інсектыцыды і гербіцыды, баваўняныя тканіны, валокны сінтэтычныя нячэсаныя, друкаваныя кнігі і брашуры, кантрольныя або вымяральныя прыборы і профільныя праектары, шкловалакно, матэрыялы кордныя для шын, гідразін, гідраксіламін і іх солі, моцныя спіртныя напоі, машыны і механізмы для ўборкі і абмалоту сельскагаспадарчых культур.

Аснову імпарту з Бразіліі складаюць: пасажырскія самалёты, палімеры этылену, кава, механічныя прылады для распырсквання або распылення вадкасцяў або парашкоў, цэлюлоза драўняная, цэлюлоза і яе вытворныя, аксіды і гідраксіды алюміню, скура,  прадукты фармацэўтычныя, машыны сельскагаспадарчыя для падрыхтоўкі і апрацоўкі глебы і іх часткі, машыны і механізмы для ўборкі і абмалоту сельскагаспадарчых культур, палімеры прапілену, экстракты, эсэнцыі, канцэнтраты кавы, чаю, садавіна.

У 2021 годзе аб'ём двухбаковага гандлю склаў 782,9 млн. дол. ЗША (тэмп росту 108,9%). Экспарт склаў 585,1 млн. даляраў (108,3%), імпарт — 197,8 млн. даляраў (111,2%). Беларускі экспарт без уліку аб'ёмаў нафты, нафтапрадуктаў, газаў нафтавых і вуглевадародаў газападобных іншых, калійных і азотных угнаенняў склаў 15,7 млн. долараў (рост у 2,4 раза). Устаноўленае заданне па экспарту тавараў у Бразілію (104 працэнты) выканана.

Асноўнымі пазіцыямі беларускага экспарту з'явіліся тавары нафтахімічнага комплексу і прадукцыя ААТ «БМЗ». Указаныя таварныя пазіцыі склалі больш як 90 працэнтаў ад агульнага аб'ёму беларускага экспарту (без уліку угнаенняў азотных і калійных, нафтапрадуктаў, газаў нафтавых і вуглевадародаў газападобных іншых).

Асноўнымі таварнымі пазіцыямі бразільскага імпарту з'явіліся пасажырскія самалёты «Эмбраер», адходы, атрыманыя пры выманні соевага алею, каніфоль, кава, арахіс, вострыя прыправы, залозы і іншыя органы, сокі фруктовыя і агароднінныя, лекавыя сродкі, сродкі для валасоў, мяса.

Актывізацыя гандлёвага супрацоўніцтва стала драйверам росту для гандлю паслугамі. Аб'ём двухбаковага гандлю паслугамі ў 2021 годзе склаў 117,8 млн. долараў (тэмп росту 2,2 раза), экспарт паслуг склаў 113,8 млн. долараў (2,3 раза), імпарт — 4,1 млн. долараў (79,3%). Аснову беларускага экспарту паслуг склалі транспартныя і экспедыцыйныя, а таксама паслугі ў сферы страхавання.

 Гандаль паміж Беларуссю і Бразіліяй, млн.дал.ЗША

Бразільскі рынак уяўляе для суб'ектаў гаспадарання Беларусі, у прыватнасці машынабудаўнічай і хімічнай галін, якія пастаўляюць прадукцыю, якая вырабляецца на экспарт, значную цікавасць, што абумоўлена  патрэбамі Бразіліі ў сельскагаспадарчай і іншай тэхніцы, угнаеннях, шынах і іншых таварах, якія выпускаюцца беларускімі прадпрыемствамі.

У якасці перспектыўных кірункаў двухбаковага гандлёва-эканамічнага супрацоўніцтва можна вылучыць стварэнне ў Бразіліі сумесных зборачных вытворчасцей беларускімі аўтамабільнымі і трактарнымі прадпрыемствамі.

7 ліпеня 2017 года ў рамках візіту намесніка Міністра замежных спраў Рэспублікі Беларусь Шастакова Я.А. у Федэратыўную Рэспубліку Бразілія падпісаны Мемарандум паміж Міністэрствам замежных спраў Рэспублікі Беларусь і Міністэрствам замежных спраў Федэратыўнай Рэспублікі Бразілія аб стварэнні Беларуска-Бразільскай сумеснай камісіі па эканамічным супрацоўніцтве.

27-29 лістапада 2017 г. у Бразілію адбыўся візіт беларускай дэлегацыі на чале з Намеснікам Прэм'ер-міністра Рэспублікі Беларусь Калініным А.М. У рамках візіту праведзена першае пасяджэнне Беларуска-Бразільскай сумеснай камісіі па эканамічным супрацоўніцтве, кантактна-кааперацыйная біржа з ​​удзелам прадстаўнікоў дзелавых колаў Беларусі і Бразіліі, а таксама першы Беларуска-Бразільскі бізнэс-форум.   

У 2018 годзе беларускім бокам працягнуты курс на інтэнсіфікацыю гандлёва-эканамічнага супрацоўніцтва з Бразіліяй, а таксама на развіццё сумеснай дагаворна-прававой базы і міжрэгіянальнага супрацоўніцтва.

17-19 чэрвеня 2018 г. арганізаваны першы ў гісторыі двухбаковых адносін візіт бразільскай дэлегацыі на чале з Міністрам юстыцыі Бразіліі Т.Жардзімам у Беларусь. Праведзены перамовы з кіраўніцтвам МЗС і Мінюста Рэспублікі Беларусь, падпісан Мемарандум аб супрацоўніцтве паміж міністэрствамі юстыцыі Беларусі і Бразіліі і Пагадненне аб узаемнай прававой дапамозе па крымінальных справах.

У 2018 годзе пры садзейнічанні Пасольства  падпісаны наступныя дакументы:

 — План сумесных мерапрыемстваў па развіцці гандлёва-эканамічнага супрацоўніцтва на 2018 — 2020 гг. паміж БелГПП і Гандлёва-прамысловай палатай «Беларусь-Бразілія» (г.Сан-Паўлу);

 — План сумесных дзеянняў паміж Мінскай вобласцю і штатам Гаяс на перыяд 2019-2020 гг. для ўмацавання і развіцця рэгіянальнага гандлёва-эканамічнага супрацоўніцтва.

25 верасня 2019 г. у Федэрацыі галін прамысловасці штата Сан-Паўлу пры ўдзеле Пасольства і яго кіраўніка арганізаваны і праведзены міжнародны бізнэс-форум «Go Eurasian Markets».

10 кастрычніка 2019 г. па запрашэнні Міністра замежных спраў Бразіліі Э.Араужо Пасол Беларусі А.Царкоўскі ўзяў удзел у інвестыцыйным форуме ў г.Сан-Паўлу.

Нягледзячы на абмежаванні, звязаныя з пандэміяй коронавируса, у 2020 годзе Пасольствам арганізаваны два візіту (у сакавіку і лістападзе) бразільскіх дзелавых колаў у Рэспубліку Беларусь.

У мэтах прасоўвання прадукцыі беларускіх прадпрыемстваў у 2020 годзе супрацоўнікамі Пасольства арганізаваны перамовы ў фармаце відэаканферэнцыі ці сустрэчы на тэрыторыі Пасольства з прадстаўнікамі бізнес-супольнасці штатаў Сан-Паўлу, Сеара, Мату-Гросу, Мінас-Жерайс, Парана, Гаяс і Рыа-дэ-Жанейра.

Пасля невыканання задання па экспарце ў 2020 годзе намаганні Пасольства ў справаздачным перыядзе былі накіраваны на дыверсіфікацыю паставак беларускіх тавараў у Бразілію, пошук новых таварных ніш, якія магла б паспяхова заняць прадукцыя беларускіх экспарцёраў.

Вынікам гэтай працы сталі станоўчая дыверсіфікацыя паставак і павелічэнне варыятыўнасці беларускага экспарту ў Бразілію ў 2021 годзе, на бразільскі рынак пастаўляліся 66 таварных пазіцый, з якіх 22 новыя пазіцыі на агульную суму 8,7 млн. долараў.

Таксама адбылося ўмацаванне іншых пазіцый беларускага экспарту на бразільскім рынку: у 17 разоў вырас экспарт беларускага соладу, у 3,3 раза — тканін ільняных, у 3 разы — друкаванай прадукцыі, у 2,5 раза — вымяральных прыбораў.

Аналіз структуры знешняга гандлю з Бразіліяй у 2021 годзе дае магчымасць зрабіць наступныя назіранні:

1. Доля калійных угнаенняў у складзе беларускага экспарту ў 2021 годзе склала 96,1 працэнта, што тлумачыцца выключна становішчам Бразіліі як сусветнага гегемона ў галіне сельскай гаспадаркі. Сукупная доля калійных, азотных і мінеральных угнаенняў склала 97,2 працэнта. На думку пасольства, доля угнаенняў у беларускім экспарце ў 2022 годзе магла б перасягнуць 99 працэнтаў у сувязі з узрастаннем спажывання угнаенняў краінай знаходжання і тэндэнцыямі росту цэн на сусветных рынках як непасрэдна ўгнаенняў, так і сельскагаспадарчай прадукцыі, што вырабляецца бразільцамі (сусветныя цэны на сою і кукурузу. 2022 могуць працягнуць рост), аднак, увядзенне сектаральных санкцый ЕС і ЗША супраць асноўных беларускіх гульцоў у сферы вытворчасці і рэалізацыі калійных і азотных угнаенняў істотна ўскладняюць іх пастаўкі ў Бразілію.

2. Аснову экспарту (без уліку таварных пазіцый ТН ЗЭД ЕАЭС 2709, 3102, 3104) складае таварная група беларускіх прадпрыемстваў канцэрна «Белнафтахім». Доля прадукцыі нафтахімічнага комплексу ў агульным аб'ёме экспарту ў Бразілію за апошнія 5 гадоў перасягае 70 працэнтаў.

У справаздачным перыядзе доля нафтахіміі знізілася да 32,4%, што абумоўлена разавай пастаўкай ліставога пракату вытворчасці ААТ «БМЗ» у сакавіку-красавіку 2021 года, выкліканай скачком цэн на метал у лацінаамерыканскім рэгіёне. Як вынік, доля металапракатнай прадукцыі ў агульным аб'ёме беларускага экспарту склала 53,6 працэнта (без уліку паставак паўфабрыкатаў з нелегіраванай сталі доля прадукцыі нафтахіміі ў экспарце Беларусі ў Бразілію склала характэрныя для галіны 69,3 працэнта).

3. У цэлым для аб'ёмаў беларускага экспарту ў Бразілію характэрна сканцэнтраванасць на пазіцыях, якія ўжо добра зарэкамендавалі сябе на мясцовым рынку. Так ТОП-5 таварных пазіцый забяспечылі 99,0 працэнта ўсяго беларускага экспарту, а ТОП-10 таварных пазіцый — 99,5 працэнта.

4. Рост экспарту забяспечаны па 20 таварных пазіцыях з 66 (доля 30,3 працэнта), аднак гэтыя пазіцыі забяспечылі выкананне ўстаноўленага задання па экспарту і пазітыўную дынаміку тэмпаў росту экспарту па году.

5. Што да імпарту тавараў з Бразіліі ў Рэспубліку Беларусь, то структура таварных пазіцый не зведала значных змен. Аснову імпарту працягваюць складаць самалёты пасажырскай авіяцыі маркі «Эмбраер» (79,8 працэнта агульнага аб'ёму імпарту) і прадукцыя сельскагаспадарчага комплексу (11,8 працэнта агульнага аб'ёму экспарту), якія сукупна забяспечылі больш як 91 працэнт імпарту з Бразіліі.

У мэтах прасоўвання айчыннай прадукцыі ў справаздачным перыядзе Пасольствам аказана неабходнае садзейнічанне ў даследаванні бразільскага рынку, атрыманні інфармацыі аб дзеючых мытных пошлінах і пошуку партнёраў у краіне акрэдытацыі наступным беларускім кампаніям: ААТ «МТЗ», ААТ «Белшына», ААТ «БелАЗ», ААТ " Полацк-Шкловалакно», РУВГП «Аршанскі льнокамбінат» і ААТ «Баранавіцкае вытворчае баваўнянае аб'яднанне» «Блакiт», ААТ «Гродна Азот» філіял «Завод Хімвалакно», ТАА «Гумілэнд», ТАА «Роялці Агра», ААТ «Лідкон» «Завод газетнай паперы», ААТ «Белалка», ААТ «Віцебскі ЛГЗ», ААТ «Белсолад», Група кампаній «Сахра», ААТ «Завод горнага воску», ААТ «Мінскі лакафарбавы завод», ААТ «Мінскі аўтамабільны завод», РПТУП «Кіруючая кампанія холдынгу «Беларуская цэментная кампанія», ТАА «Рэгула», ЗАТ «ЛІНЕЎ АДАНІ», ТАА «Палімайстар», ААТ «Белкамунмаш», ААТ «Гомсельмаш».

Акрамя непасрэднай работы па гандлёва-эканамічным напрамку Пасольствам рэалізоўваліся мерапрыемствы, накіраваныя на стварэнне і падтрыманне спрыяльных умоў для беларускага экспарту. Па прапанове загранустановы пералік тавараў, на вытворчасць і набыццё якіх у адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 25 жніўня 2006 г. № 534 «Аб садзейнічанні развіццю экспарту тавараў (работ, паслуг)» прадастаўляюцца экспартныя крэдыты, ажыццяўляюцца постфінансаванне і дыскантаванне акрэдытываў, дапоўнены таварнымі. пазіцыямі, якія маюць значны патэнцыял росту ў кантэксце паставак на бразільскі рынак: матэрыялы кордныя (ніткі і тканіны) для вытворчасці аўтамабільных шын, солад піўной і транспартныя сродкі на электрычным ходзе.